Grzyby lecznicze – zastosowanie ich w medycynie

Już od wieków grzyby wykorzystuje się w kuchni ze względu na ich walory smakowe i zapachowe. Dodatkowo nasi przodkowie używali ich jako truciznę, lekarstwo, zapał do krzesania ognia, środek do wytwarzania atramentu i smarów, przynętę na zwierzynę łowną, preparat owadobójczy i odstraszający owady czy ozdoby nakryć głowy. Po raz pierwszy o właściwościach leczniczych grzybów wspomniał Hipokrates około 400 lat. p.n.e, mimo wszystko organizmy te nadal były używane głównie ze względów na walory smakowe i zapachowe. Jedynie w medycynie ludowej Chin, Japonii czy Malezji były ona stosowane w celach terapeutycznych. Tak naprawdę dopiero od niedawna organizmy te zaczęto postrzegać jako pokarm mogący korzystnie wpływać na zdrowie człowieka. Stało się to możliwe dzięki wielu badaniom, które pokazały, że skład chemiczny grzybów jest bardzo bogaty, i że posiadają one wiele związków biologicznie czynnych, wpływających pozytywnie na nasze zdrowie. Udowodniono, że działanie terapeutyczne posiada około 700 gatunków grzybów [Golianek, Mazurkiewicz-Zapałowicz, 2016; Siwulski, Sobieralski, Sas-Golak, 2014].

Z punktu widzenia medycyny chińskiej, grzyby terapeutyczne mogą wzmacniać zarówno Wei Qi (energię obronną), jak i Ying Qi (energię odżywczą). Oznacza to, że mogą wzmacniać mechanizmy obronne naszego organizmu chroniące przed szkodliwymi wpływami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Dodatkowo mogą wzmacniać i odżywiać naszą witalność i żywotność. Współczesne badania potwierdzają, iż niektóre grzyby wykazują działanie immunomodulacyjne, hepatoochronne, przeciwnowotworowe, antybiotykowe, przeciwwirusowe, przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Dodatkowo mogą obniżać poziom cholesterolu oraz cukru we krwi [Turło, 2013].

Do grzybów, które wykazują największe właściwości prozdrowotne należą m.in.: twardziak jadalny/shiitake (Lentinula edodes), lakownica lśniąca/reishi (Ganoderma lucidum), wrośniak różnobarwny/kawaratake (Trametes versicolor), pieczarka brazylijska (Agaricus blazei), żagwica listkowata/maitake (Grifola frondosa), soplówka jeżowata/yamabushi (Hericium erinaceus), zimówka aksamitnotrzonowa (Flammulina velutipes) czy rozszczepek pospolity/suehirotake (Schizophyllum commune [Turło, 2015].

Piśmiennictwo:

1. Siwulski M., Sobieralski K., Sas-Golak I.: Wartość odżywcza i prozdrowotna grzybów. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość 2014;1(92):16-28.
2. Turło J.: Biotechnologia grzybów. Zastosowanie w farmacji i suplementacji. WUM 2013;3: 18-26.
3. Turło J.: Grzyby wielkoowocnikowe – niedoceniane źródło substancji leczniczych. Grzyby i porosty w lasach – ochrona i użytkowanie 2015;3:138-151.